Project

Raad van State

opdrachtgever

Rijksgebouwendienst

locatie

Den Haag

oplevering

2011

oppervlakte

34.883 m2

Ontwerp team

Fase 1

o.l.v. Patrice Girod: Marcel Steeghs, Gideon de Jong, Tiemen Koetsier. Evelyne Merkx: Jan Willem Wijker. Planning financiën: Raphaël van Amerongen.

Team medewerkers: Iris Derks, Raymond Leentvaar, Ruben Bus, Bouwe van der Ende, Eric Heeremans, Marlies Hoevers, Mark van der Geest

Fase 2

o.l.v. Patrice Girod: John Rous

fotografie

Roos Aldershoff

Nieuwbouw en renovatie Raad van State

De Raad van State is onafhankelijk adviseur van de regering en het parlement over wetgeving en bestuur en hoogste algemene bestuursrechter van het land. Het gebouwencomplex, waar de Raad sinds 1983 is gehuisvest, bestaat onder meer uit drie rijksmonumenten, waaronder het Paleis Kneuterdijk (1716). Met behoud van de monumentale sfeer is een eigentijds complex tot stand gekomen; een omgeving die uitnodigt en inspireert. De diverse panden zijn op een efficiënte manier aan elkaar geknoopt. Nieuwbouw en monumenten gaan naadloos in elkaar over. Het ontwerp is gebaseerd op transparantie en overzicht.

De 19de-eeuwse panden aan de Parkstraat zijn samengevoegd en ongeveer in het midden, net voor de trappenhuizen, 'doorgezaagd'. De monumentale gevels en alle oorspronkelijke kamers direct aan de straatzijde zijn behouden. De rommelige en onoverzichtelijke achterkanten van de panden zijn gesloopt en vervangen door een nieuw gebouw met kamvormige structuur. De 180 meter lange verbindingsroute van de voorkant aan de Kneuterdijk tot aan de achterkant aan de Oranjestraat trekt door zijn glazen overkapping het daglicht diep naar binnen en verbindt alle oude en nieuwe kantooronderdelen met elkaar.

Van het relatief jonge Sleeswijk complex zijn het betonnen skelet en de parkeergarage behouden. Het nieuwe carrévormige gebouw is aan één zijde ‘versmolten’ met het historische deel aan Kneuterdijk.

Het publieksdeel is strikt gescheiden van de andere ruimten. Alle zeven zittingszalen zijn gesitueerd op de begane grond. De verdiepingen erboven zijn alleen bestemd voor kantoren. Deze indeling zorgt voor een logische grens tussen openbare en besloten ruimten.
De grote cijfers naast de ingangen maken de zeven zalen goed herkenbaar. Naast herkenning hebben ook technische eisen een rol gespeeld in de vormgeving. Zo hebben de sierlijke bloemmotieven, een patroon van ronde gaten, en de streeppatronen in de zittingszalen naast een decoratieve ook een akoestische functie.

De meeste aanpassingen in de monumenten, zoals de moderne klimaatinstallatie, zijn bijna onzichtbaar. Iedere ruimte heeft een nieuwe uitstraling die eer doet aan het historische karakter. De monumentale kapconstructie van het voormalige woonhuis van Van Oldenbarnevelt aan de Kneuterdijk is in zicht gebracht en biedt tegenwoordig onderdak aan de bibliotheek van de Raad.

Spectaculair is de monumentale Balzaal, een van de weinige empirezalen in Nederland, met het moderne karpet met empire citaten dat textiel designer Edith van Berkel in samenwerking met Evelyne Merkx heeft ontworpen.

In samenwerking met 

Michael van Gessel - ontwerp tuinen
Edith van Berkel - tapijt Balzaal
Bernard Heesen - glas wandlampen
Ina Meijer - wandbespanningen
René Knip - grafische vormgevingJaap Elzas - grafische vormgeving parkeergarageJoseph Kosuth - beeldende kunst Fase 2 Job Koelewijn - beeldende kunst Fase 1 

Uitvoering

Breijer bouw (Hans Kraaijeveld) - aannemer Fase 2
Hillen & Roosen (Jan Visser ) - aannemer Fase 1
Smeulders Interieurgroep - interieur bouw Fase 2
Gielissen Interiors - interieur bouw Fase 2
Spanjaard - interieur bouw Fase 1
TextielLab Tilburg - productie wandbespanningen
Firma Oostendorp (Dick en Pieter Oostendorp) - meubelstoffering en aanbrengen wandbespanningFirma De Kruijff - zonwering en gordijnenVescom - behang X kwadraat - kroonluchters

adviseurs

Ingenieursbureau Zonneveld (Jan van der Windt, Leo van Dorp ) - adviseur constructies
HE Adviseurs (Jan Andries Boon, Koos de Vogel) - adviseur installaties
lbp | sight (Luc Schaap) - adviseur bouwfysica
SmitsRinsma - adviseurs groenvoorziening

Bouwdirectie

Hans Winsemius - bouwdirectie Fase 2
John van der Meijden - bouwdirectie Fase 2
Boag Advies & Management (Ed de Roo, Frank Schaap) - bouwdirectie Fase 2
Merkx+Girod (Klaas Cammelbeeck) - bouwdirectie Fase 2
Kraan Consulting - bouwdirectie Fase 1